آیت‌الله طالقانی، مجاهدی راستین بودند که کمتر تفسیری به قلّت لفظ و کثرت معنای تفسیر «پرتوی از قرآن» ایشان می‌رسد.
نوزدهم شهریورماه، روز رحلت بزرگمرد مجاهد راستین و آمر به معروف و ناهی از منکر مرحوم آیت‌الله سید محمود طالقانی (رحمة الله علیه) است.
مجموعۀ آثار ایشان نشانه‌ای از دانش و درک و درایت ویژۀ آن مرد بزرگ است. از میان مجموعه آثار ایشان، تفسیر «پرتوی از قرآن»، مصداق واقعی تفسیری است که با تدبر و تفکر و تعقل نگارش یافته است به گونه‌ای که کمتر تفسیری در جوامع تفسیری به قلّت لفظ و کثرت معنای این اثر وزین می‌رسد.
باریک‌بینی‌های ادبی به ویژه در بخش بیان مفردات قرآن کریم و اشارات لطیف فلسفی به شیوۀ صدرایی توأم با نگرش‌های علم روز در اثر گرانسنگ «پرتوی از قرآن» جالب توجه است.
چند سال پیش، همایشی در دانشگاه مفید در تجلیل از این بزرگمرد روشنگر برگزار شد. قبلاً از من خواسته بودند نقدی بر ترجمه و تفسیر ایشان بنویسم. سرانجام پس از مطالعۀ مجدد تفسیر ایشان، مقاله‌ای نوشتم که بعداً از سوی مجلۀ آینۀ پژوهش به مجمع مقالات سال در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارسال و به عنوان مقالۀ برتر در فن نقد در ردیف شماری از مقالات مشمول جایزه هم شد.
در خصوص آن مقاله، جناب دکتر محمدمهدی جعفری گردآورندۀ تفسیر «پرتوی از قرآن» به من گفت: نقد شما وارد بود ولی این ضعف‌ها نه از آقای طالقانی بلکه از منِ محمدمهدی جعفری بود که در مواردی که مرحوم آقای طالقانی برخی آیات را ترجمه نکرده بود، ناچار منِ جعفری برخی از آن‌ها را ترجمه کردم.
آنگاه واقعاً به اخلاص و بی‌ریایی و فروتنی استاد دکتر جعفری شیرازی و دقت‌های ادبی آیت‌الله طالقانی بیشتر پی بردم.
پس از آن، تصحیح جلد اول تفسیر ایشان از سوی جناب دکتر جعفری و سرکار خانم اعظم طالقانی به اینجانب واگذار گردید و بحمدالله به صورت بهتری هم صفحه‌آرایی، چاپ و منتشر گردید.
روحش شاد و یادش جاودان و گرامی باد.
استاد محمدعلی کوشا
