حجت‌الاسلام والمسلمین کوشا گفت: بیش از صد مورد تهافت و ناهمگونی در رسم‌الخط عثمان طه یافته‌ام.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی استاد کوشا به نقل از خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی کوشا، نویسنده کتاب «نقد رسم‌الخط عثمان طه از قرآن» درباره انگیزه‌های خود از نوشتن این کتاب که به تازگی منتشر شده است، اظهار کرد: در ضمن تدریس فنّ ترجمه و تفسیر قرآن کریم در قم و با مراجعه مکرّر به آیات قرآن در طول سالیان اخیر، متوجه شدم رسم‌الخطی که از قدیم تا زمان عثمان طه بوده، اشکالات زیادی دارد و متأسفانه عثمان طه مقداری بر این اشکالات افزوده است.
وی افزود: این رسم‌الخط به گونه‌ای است که گاهی با قواعد رسم‌الخط نسخ هم در تضاد است. در این کتاب تمام مواردی را که ناهمگونی و دوگانگی دارند جمع‌آوری کرده‌ام که شامل بیش از صد مورد تضاد و تهافت در این رسم‌الخط است. مثلاً یک جا کلمه «علما» با الف نوشته شده و جای دیگر «علموا» نوشته شده تا «علما» خوانده شود. این مسئله در مورد کلمه «ضعفا» نیز صادق است. در جای دیگر کلمه «سنّت» با «ت» نوشته شده و در جای دیگر به صورت «ة» نوشته شده است.
این مترجم و مفسرقرآن کریم در ادامه اشکالات رسم‌الخط عثمان طه ادامه داد: کلمه «رحمت» در آیه‌ای با «ت» کشیده و در آیه دیگر با «تا» گرد نوشته شده است و یا گاهی «اَنَّماها» یا «اِنَّماها» در مواردی که باید منفصل باشد، متصل نوشته شده و در مواردی که باید متصل باشد، منفصل نوشته شده است. مثلاً در آیه ۴۱ سوره انفال آمده: «وَ اعْلَمُوا أَنَّما غَنِمْتُمْ مِنْ شَیْءٍ...» در اینجا کلمه «اَنَّ» باید جدا از کلمه «ما» باشد، چراکه «اَنَّ» جزء حروف مشبه بالفعل و «ما» حرف موصوله است. با این نوع نوشتار خواننده تصور می‌کند که این کلمه از ادات حصر است، در صورتی که این طور نیست.
رسم‌الخط قرآن ۹ هزار اشتباه دارد
حجت‌الاسلام والمسلمین کوشا تأکید کرد: مثال دیگر اینکه کلمه «بءسما» هم گاهی که باید جدا باشد، متصل نوشته شده و گاهی که باید متصل باشد، جدا نوشته شده است. این‌ها مشکلات رسم‌الخطی هستند که باید اصلاح شوند. البته بازهم به نمونه‌هایی اکتفا کردم و فقط موارد تهافت و ناهمگونی را ذکر کردم. مرحوم آیت‌الله معرفت در جلد اول کتاب «التمهید فی علوم القرآن» نوشته‌اند که این رسم‌الخط قرآن ۷ هزار اشتباه دارد و اگر دقیق‌تر نگاه کنیم، این عدد حتی به ۹ هزار اشتباه هم می‌رسد.
وی با بیان اینکه این مشکل هم گریبان‌گیر عثمان طه و هم دیگر خطاطان انواع رسم‌الخط قرآن شده است، اظهار کرد: البته اشتباهات عثمان طه بیشتر از دیگران است. این رسم‌الخط از همان زمانی که قرآن پس از رسول‌الله(ص) و در زمان عثمان بن عفان جمع‌آوری شد، به خط کوفی شبیه نسخ بوده که بعدها در قرن سوم این نسخ کامل شده است.
لغزش‌های رسم‌الخطی مربوط به کاتبان است
عضو مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم تصریح کرد: کاتبان قرآن در آن زمان، آشنایی چندانی با قواعد رسم‌الخط نداشتند، بلکه فقط با معلومات اولیه و اندک خود اشتباهاتی را در نوشتن مرتکب شده‌اند که این اشتباهات در طول سالیان باقی مانده و حتی بعضی از علما هم ترسیده‌اند که اگر این اشتباهات را اصلاح کنند، عده‌ای مدعی شوند که قرآن تغییر کرده است. در صورتی که قرآن ربطی به رسم‌الخط ندارد که با اصلاح آن تغییر کند؛ قرآن کلامی الهی است که بر حافظه و قلب پیامبر(ص) نازل شده و ایشان هم آن را تلاوت، قرائت و بیان کرده‌اند و کاتبان نوشته‌اند. لغزش‌های رسم‌الخطی مربوط به کاتبان است.
وی اضافه کرد: بنده در این کتاب ذکر کرده‌ام که این اشتباهات فقط مختص عثمان طه نیست. این کتاب علی‌رغم حجم کم، پرمحتواست. برای هریک از مراجع تقلید درایران وعراق یک نسخه از این کتاب را فرستاده‌ام و همچنین برای بیشتر مدرسین حوزه نسخه‌ای از این کتاب را فرستاده‌ام تا از طریق مجامع حوزوی و دانشگاهی یک مجمع علمی برای اصلاح رسم‌الخط قرآن در جهان اسلام تشکیل شود.
تضاد و ناهمگونی در رسم‌الخط در شأن قرآن نیست
وی با اشاره به تمام مشترکاتی که میان شیعه و سنی وجود دارد، گفت: اولاً این همه تضاد و ناهمگونی در رسم‌الخط در شان قرآن نیست و ثانیاً این رسم‌الخط در مواردی باعث می‌شود که خواننده قرآن را اشتباه قرائت کند؛ مثلاً در مورد کلمه «اصلاتک» رسم‌الخط آن به صورت «اصلواتک» نوشته شده که سبب قرائت نادرست و بدفهمی در ترجمه می‌شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین کوشا ادامه داد: بنده تمام این موارد ناهگون را در کتاب و در قالب جدول‌های مختلف توضیح داده‌ام تا رسم‌الخط قرآن، که سرآغازی برای وحدت جهان اسلام است، بدون اشکال باشد. رسم‌الخط عثمان طه امروزه در تمام جهان چاپ می‌شود، ولی بهتر است هنرمندان با ذوق و سلیقه و خطاطان ایرانی اشتباهات این‌چنینی را حداقل در کشور خودمان مرتکب نشوند. البته زیبایی‌ها و تناسب بسیار خوب خط عثمان طه را قبول داریم. به تمام امتیازهای رسم‌الخط عثمان طه آگاه هستم ولی باید نقاط ضعف آن را هم اصلاح کرد. به هر حال در طول سالیان اخیر متوجه شده‌ام رسم‌الخطی که اززمان عثمان بن عفان تا زمان عثمان طه رایج است اشکالات زیادی دارد و متأسفانه عثمان طه بر اشکالات پیشینیان نیز افزوده است.
وی با بیان اینکه این مشکل هم گریبان‌گیر عثمان طه و هم دیگر انواع رسم‌الخط قرآن شده است، یادآور شد: البته اشتباهات عثمان طه بیشتر از انواع دیگر است. این رسم‌الخط از همان زمانی که قرآن پس از رسول‌الله(ص) و در زمان عثمان بن عفان جمع‌آوری شد به خط کوفی بوده و بعدها در قرن سوم این نسخ کامل شده است. البته نسخ آن زمان هم شبیه به خط کوفی بود.
تصحیح رسم‌الخط قرآن به هیچ وجه باعث تحریف آن نمی‌شود
نویسنده کتاب نقد رسم‌الخط عثمان طه از قرآن تصریح کرد: البته دیگران هم در گذشته به اشتباهات این رسم‌الخط اشاراتی داشته‌اند، اما این اشارات هیچ گاه به صورت کتابی مستقل منتشر نشد. انشاءالله این کتاب مورد توجه محافل قرآنی، وزارت ارشاد، دارالقرآن کریم و مسئولان امور فرهنگی واقع شود و درباره آن کار و تحقیق شود تا رسم‌الخطی بدون اشتباه ارائه شود و از خوشنویسان نیز بخواهیم اشتباهات را به شکل گذشته ننویسند و آن‌ها را اصلاح کنند.
وی تأکید کرد: علاوه بر این‌ها باید توجه کنیم که تصحیح رسم‌الخط قرآن به هیچ وجه باعث تحریف آن نمی‌شود، چراکه اعتقاد داریم نه یک کلمه به قرآن اضافه شده و نه یک کلمه از آن کم شده است. اصلاح رسم‌الخط فقط نوشته‌های قرآن را قاعده‌مند می‌کند. یعنی مثلاً کلمه «ضعفا» یا «علما» همیشه با «الف» یا کلمه «رحمت» و «سنت» همیشه یا با «ت» و یا با «ة» نوشته شوند. بعضی معتقدند قرآن به همین رسم‌الخط نازل شده و پس از پیامبر(ص) نوشته شده است! اما این تصوری نادرست است، زیرا رسم‌الخط قرآن توقیفی نیست، بلکه اجتهادی است، یعنی پیامبر(ص) در مورد نوع نوشتن آن چیزی نگفته‌اند. پیامبر(ص) امّی و درس‌نخوانده بودند و توانایی ورود به حیطه رسم‌الخط را نداشته‌اند، چراکه به گفته قرآن اگر ایشان خواندن و نوشتن می‌دانستند ممکن بود دیگران ادعا کنند ایشان این آیات را قبلاً از جایی دیگر یاد گرفته و اکنون آن‌ها را تبلیغ می‌کند.
حجت‌الاسلام والمسلمین کوشا در پایان گفت: مطالب این کتاب نیز به اختلاف قرائت‌ها ربطی ندارد، مثلاً کلمه‌ای را «مَلک» بخوانیم یا «مالک»، بلکه محتوای کتاب در مورد اختلاف در رسم‌الخط است. امید است که این کتاب خوانده شود و اگر کسی هم نقدی بر آن دارد آن را با نویسنده در میان بگذارد.
