من به شما اطمینان می‌دهم که روایات بسیار زیادی حتی از طرق اهل سنّت به نحو تواتر معنوی درباره اصل مهدویت هست.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی استاد کوشا به نقل از کانال تلگرام نعمت صالح، یوسف... یکی از علاقه‌مندان جوان مکتب فکری مرحوم آیت‌الله صالحی نجف‌آبادی، ساکن شهر بروجرد، از استاد محمدعلی کوشا پیرامون دیدگاه مرحوم استاد صالحی نجف‌آبادی درباره امام‌زمان(عج) پرسیده‌اند، که استاد ضمن پاسخگویی به این پرسش، گریزی هم به خاطرات منتشر شده آیت‌الله صالحی نجف‌آبادی داشت.
پرسش: درکتب و آثار مرحوم صالحی نجف‌آبادی، در خصوص امام دوازدهم مطلبی ندیدم. شما که از نزدیک با ایشان رابطه و مراوده داشتید، دیدگاه استاد در این مورد چه بود؟
پاسخ: باتشکر از شما برای سؤالی که مطرح فرمودید. در این رابطه اولاً باید این نکته را بیان کنم که مرحوم استاد آیت‌الله صالحی نجف‌آبادی، در موضوعاتی که شخصاً کار تحقیقی نکرده بود، اظهار نظر نمی‌کرد. چون مبنای او در اظهار علنی هر موضوعی، بیان دستاوردهای تحقیقی خودش بود، و در غیر این‌صورت دیگران را به کسانی ارجاع می‌داد که در آن موضوع، کار اجتهادی کرده باشند.
حالا در خصوص این سؤال جنابعالی، اجازه بدهید مطلبی را از کتاب خاطرات چاپ شده ایشان مربوط به دوران تبعید ایشان در مهاباد نقل کنم:
«...ایام تبعید من [در مهاباد] تا ایام نیمه شعبان ادامه یافت. گرچه شیعه‌ها در مهاباد در اقلیت بودند، اما مراسم جشن و شادی داشتند. یکی از دوستان ما... دوره خدمت نظام وظیفه‌اش را در مهاباد طی می‌کرد... ما را به همراهی عده‌ای از علمای اهل سنّت به منزلش دعوت کرد. در این جلسه میهمانی، چندنفر از علمای سنّی کم‌کم بحث حضرت مهدی را پیش کشیدند. می‌گفتند: این مهدی موعود دیگر کیست؟! این چه امامی است که غائب است و نمی‌شود او را دید و با او تماس گرفت؟! مرادشان از این سؤالات این بود که مرا وارد بحث کنند. من هم از بحث کردن طفره می‌رفتم و می‌خواستم یک میهمانی به یک بحث علمی خشک، کشیده نشده و خسته‌کننده نشود ولی دیدم بحث را رها نمی‌کنند.
من گفتم: حالا که این همه اصرار دارید بحث مهدی موعود را مطرح کنید، من از شما سؤالی دارم و آن اینکه: آیا شما روایات اهل سنّت را درباره مهدی موعود مطالعه کرده‌اید؟ آیا می‌دانید اصل مهدویت و منجی و اینکه خداوند در آخرالزمان مصلحی و منجی‌ای از نسل پیامبر(ص) برمی‌انگیزد و او دین اسلام را تجدید و اصلاح می‌کند و «یملأ الأرض قسطاً و عدلاً کما مُلِیت ظلماً و جوراً» و دیگر مضامین در این‌باره در روایات و کتب شما هم هست، آیا مطالعه کرده‌اید؟!
بعضی‌شان بی‌گدار به آب زده، منکر شده و گفتند: چنین چیزی در کتب و روایات اهل سنّت وجود ندارد!
وقتی این را گفتند، نقطه ضعف آن‌ها به دستم افتاد و گفتم: عالم کسی است که اگر روی یک مسأله تحقیق نکرده و نمی‌داند آن را با صراحت نفی نکند و باید به جای اینکه انکار کند بگوید نمی‌دانم. من به شما اطمینان می‌دهم که روایات بسیار زیادی از طرق اهل سنّت به نحو تواتر معنوی در این‌باره هست. اما آیا این منجی متولد شده یا نشده؟ بین علمای اهل سنّت اختلاف است.
ابن ابی الحدید معتزلی در شرح نهج البلاغه وقتی به این جمله حضرت امیر می‌رسد: «اللهم لا تخلوا الأرض من قائم لله بحجة اما ظاهراً مشهوداً و امّا خائفا مغموراً» (حکمت، 147). در شرح این جمله می‌گوید: «ظاهر این عبارت عقاید شیعه‌ها را می‌گوید، ولی ما معتقدیم که آن مهدی موعود که رسول‌الله گفته است هنوز متولد نشده است.»
عده‌ای از اهل سنت به همین عقیده ابن ابی الحدید ملتزم هستند ولی گروهی دیگر اعتقاد دارند متولد شده و او پسر امام‌حسن‌عسکری(ع) است. وقتی این را گفتم خیلی تعجب کردند... بعد گفتم شما «تذکره الخواص» سبط بن جوزی رادیده‌اید؟ گفتند: نه! گفتم: شما از ابن جوزی شناخت ندارید، این فرد ملّا صاحب «المنتظر» و «تذکرة الموضوعات» است... در کتاب «تذکره الخواص» که در زندگانی دوازده امام نوشته است، می‌گوید: امام دوازدهم محمد بن الحسن العسکری است و شرح حال حضرت مهدی را بیان کرده است. بعد گفتم: شما کتاب «مطالب السَّؤول فی مناقب آل الرسول» از گنجی شافعی را دیده‌اید؟ گفتند: نه! گفتم: بخوانید، کتاب خوبی است... این کتاب به شرح حال دوازده امام پرداخته... و می‌گوید: «امام دوازدهم مهدی موعود فرزند امام حسن عسکری، اسمش محمد است و متولد 255 هجری قمری است.»
بعد گفتم: حتماً من مقصرم که شما کتاب‌های خودتان را نخوانده‌اید و از محتوای آن‌ها و از اعتقادات و نظرات علمای خودتان غافلید؟!
در پایان گفتم: اینکه ما با لحن تمسخرآمیز و بدون تحقیق حرف بزنیم، مناسب نیست.
آیا بهتر نیست که بحث‌ها عالمانه و از روی تحقیق و مطالعه باشد؟»
(شوکران اندیشه، خاطرات و اندیشه‌هایی از آیت‌الله صالحی نجف‌آبادی، به اهتمام مجتبی لطفی، و با مقدمه اینجانب، ص 198-201).
